بررسی عملکرد کمیسیونی که خیلی در مجلس جدی گرفته نمی‌شود

1 _ چه کارهای مهمی در کمیسیون فرهنگی مجلس انجام داده‌اید؟

مهدی شیخ، نماینده تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: گستردگی حوزه در کمیسیون فرهنگی از همه حوزه‌ها بیشتر است، چون همه مسائل فرهنگی به‌معنای عام مربوط به این حوزه می‌شود، مثلا کمیسیون عمران و آموزش و پرورش، کارشان مشخص است. اما کمیسیون فرهنگی حوزه وسیعی دارد، ورزش و جوانان، وزارت ارشاد که خودش حوزه‌های گسترده‌ای دارد؛ تبلیغات دینی، حوزه‌های فرهنگی خارج از کشور و صداوسیما. یکی از اقداماتی که در کمیسیون فعلی انجام دادیم، این بود که سازمان گردشگری را به وزارت گردشگری تبدیل کردیم. این مساله اقدام مهمی بود. چون این سازمان گردشگری همیشه در دولت‌های مختلف، حیاط‌خلوت بود. هرموقع کسی را نمی‌خواستند در این سازمان می‌گذاشتند، نه برنامه‌ای برایش داشتند، نه کاری می‌کردند! اما وقتی وزارتخانه می‌شود باید برنامه داشته باشد. وزیر معرفی شده باید به صحن علنی مجلس بیاید و رای اعتماد بگیرد. گردشگری می‌تواند چندبرابر نفت برای ما درآمدزایی داشته باشد. اقتصاد دنیا از همین گردشگری می‌چرخد و امیدواریم با این سازوکارها این اقدام هم در کشور ما انجام شود. اقدام مهم دیگر تدوین قانون صداوسیما بود که در نوبت صحن مجلس است. دلیل اهمیت این مساله هم این است که بزرگ‌ترین بودجه کشور به سازمان صداوسیما اختصاص دارد. اما بعد از اینکه صداوسیما ریاستی شد، قانونی برای آن نداشتیم و به‌طور سابق اداره می‌شود. چندین مجلس گذشت و نتوانستند قانونی را تصویب کنند. به علت اینکه یک سری ذی‌نفع این مساله بودند و ما توانستیم این قانون را به صحن مجلس برسانیم.

محمداسماعیل سعیدی، نماینده تبریز و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: یکی از وظایف کمیسیون فرهنگی مجلس این است که نسبت به دستگاه‌های فرهنگی نظارت داشته باشد و اگر نیاز است که قانون در مورد این دستگا‌ه‌ها وضع ‌شود، این کار را انجام دهد. یکی از کارهای مهمی که انجام دادیم و مهم بود اینکه سازمان گردشگردی را به وزارتخانه تبدیل کردیم، چون اگر بخواهیم تحولی را در حوزه اقتصادی ایجاد کنیم، یکی از دستگاه‌ها، همین وزارت گردشگری است، پس طرحی را ارائه دادیم و تصویب شد. کار بعدی این بود که سازمان ملی جوانان و وزارت ورزش ادغام شده بود، اما شرح وظایف برای اینها نوشته نشده بود. بحث بعدی هم تعالی جمعیت و خانواده بود. این مساله نیز با توجه به بیانات مقام معظم رهبری، بحث مهمی بود که ما در 10سال آینده با کاهش رشد جمعیت مواجه می‌شویم. برای همین در کمیسیون فرهنگی این مساله مورد توجه قرار گرفت و طرحی را با عنوان طرح تعالی جمعیت و خانواده آماده کردیم، که در این طرح موضوعات مربوط به ازدواج، موانعی که بر سر راه ازدواج است، همچنین مسائل مربوط به طلاق و چرایی نرخ رشد طلاق، افزایش سن ازدواج و کاهش آن و... مورد توجه قرار گرفت و آن را مصوب کردیم و به صحن مجلس فرستادیم.  کار مهم دیگری که انجام دادیم، در مورد پیام‌رسان‌های داخلی بود. با توجه به اینکه شبکه‌های اجتماعی داخلی، قدرت رقابت با شبکه‌های اجتماعی خارجی را ندارند، لازم بود در این حوزه کمیسیون ورود پیدا کند و قوانینی را که به‌روز نشده بود، دوباره بررسی کنیم و بعد از این بررسی متوجه شدیم باید قوانین جدیدی را برای این مساله وضع کنیم و حقوق کودکان و نوجوانان را نیز در نظر بگیریم. مساله دیگر این بود که باید پیام‌رسان‌های داخلی حمایت و پشتیبانی شوند تا به حدی برسند که قدرت رقابت داشته باشند.  موضوع بعدی این است که مساجد ما متولی خاصی ندارند، برای همین بعضا در روستاها و برخی شهرها نبودن متولی باعث شده این مساجد مشکلات زیادی داشته باشند. در این ارتباط باز کمیسیون یک طرح را به‌عنوان طرح «ساماندهی مساجد» ارائه داد که در قالب این طرح مساجد از لحاظ عمرانی و دیگر مسائل باید یک متولی داشته باشند. مساله بعدی، بحث امر به معروف و نهی از منکر و حمایت از آمران به معروف بود که یکی دیگر از کارهای مهم کمیسیون فرهنگی در این چهار سال است. مساله بعدی دیگر، بحث بودجه است که ما هرساله شاهد کاهش بودجه دستگاه‌های فرهنگی هستیم. کمیته‌ای تشکیل دادیم و با جلسه‌های متعدد توانستیم تاثیر زیادی بر رشد و ساماندهی هزینه‌های دستگاه‌های فرهنگی داشته باشیم.

احمد سالک، نماینده اصفهان، عضو و نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی: ما چند کار مهم در کمیسیون فرهنگی انجام دادیم، اولین کار این بود که بنده رئیس کارگروه الگوی اسلامی پیشرفت بودم  بالغ بر 50 مورد  را با حضور کارشناسان بررسی کردیم در اختیار رئیس مجلس و دستگاه بررسی‌کننده الگوی پیشرفت قرار دادیم. نکته دوم این که بنده رئیس کارگروه گام دوم انقلاب کمیسیون فرهنگی مجلس بودم، با جلسات متعددی که با کارشناسان مختلف گذاشتیم در بعد اجرایی‌کردن این موضوع کار کردیم و اجلاسی را با حضور دستگاه‌های مختلف برگزار کردیم و تمام آن دستگاه‌های فرهنگی که درمورد گام دوم کار کرده بودند را مورد بررسی قرار دادیم و نتایج را به‌نظر رئیس‌مجلس رساندیم. مساله بعدی این بود که طرح‌های زیادی در کمیسیون فرهنگی مجلس داشتیم از جمله طرح فضای مجازی که مورد توجه بود و از لحاظ جرم انگاری مورد بحث قرار گرفت.

 

2 _  چرا نمایندگان قبل از تبلیغات انتخاباتی شعار فرهنگی می‌دهند اما معمولا کمیسیون فرهنگی، آخرین کمیسیونی است که در مجلس شکل می‌گیرد و استقبال زیادی برای حضور در این کمیسیون نمی‌شود؟

مهدی شیخ: این مظلومیت فرهنگ در کمیسیون فرهنگی هم صادق است و یک دلیل آن هم شاید به‌خاطر گستردگی این حوزه باشد و دلیل دیگر اینکه خیلی از مسائل هم در این حوزه وجود دارد که ما نمی‌توانیم نظارت کنیم. بعضی از حوزه‌ها وجود دارد که از چارچوب کاری ما خارج است مثل «صداوسیما». درست است که ما برای ساماندهی بهتر این سازمان قانون تدوین کردیم، اما نمی‌توانیم آن نظارتی که مثلا روی فلان قسمت دولت داریم، روی صداوسیما داشته باشیم. به‌خاطر سختی‌ها و حساس‌بودن این حوزه است که خیلی‌ها از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کنند. دلیل دیگر هم این است که مثل خیلی از جاهای دیگر کشور، فرهنگ ما هم سیاست‌زده شده است. مثلا من کنسرت‌ها را مثال می‌زنم، به‌عنوان یک نمونه سیاسی‌شدن. مرتب در کشور کنسرت برگزار می‌شود ولی کافی است در یک مکانی که کنسرت انجام می‌شود تخلفی صورت بگیرد، آن‌هم از نوع تخلفی که ممکن است در جاهای دیگر هم انجام شود، ولی یک‌دفعه می‌بینید همین تخلف کوچک همه‌جا را می‌گیرد و همه درموردش صحبت می‌کنند. این اتفاق‌ها که سیاسی می‌شود، همه کار را سخت می‌کند. نکته بعدی درمورد مظلومیت فرهنگ به بحث بودجه برمی‌گردد. شعار ما همیشه این بوده است که انقلاب فرهنگی داشته‌ایم ولی وقتی سبد فرهنگ را نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که توجه‌ای به آن نشده و حق مطلب ادا نشده است که کار را در حوزه فرهنگ سخت و پیچیده کرده است.

محمداسماعیل سعیدی: سوال خوبی را مطرح کردید. من در دوره نهم مجلس، در کمیسیون اجتماعی بودم و خیلی هم علاقه داشتم در این کمیسیون فعالیت کنم، در دوره دهم هم که انتخاب شدم، دلم می‌خواست در کمیسیون اجتماعی فعالیت کنم، اما بعد از ورود به مجلس به این نتیجه رسیدم که کمیسیون فرهنگی بسیار مظلوم است و کسی رغبتی به انتخاب این کمیسیون ندارد. در همان اوایل شروع مجلس دهم، مقام معظم رهبری هم صحبت‌هایی را در مورد فرهنگ داشتند و گلایه‌ای کردند در مورد مسائل فرهنگی کشور که رها است و همه اینها باعث شد از کمیسیون اجتماعی به فرهنگی بروم و این رفتن هم به‌خاطر تاثیرگذاری فرهنگ در جامعه بود. یک دلیل این مساله هم که خیلی‌ها فقط شعار فرهنگی می‌دهند و بعد از رسیدن به مجلس یادشان می‌رود و به کمیسیون فرهنگی نمی‌آیند این است که در کلان کشور به موضوع فرهنگی بی‌توجهی وجود دارد. فرهنگ در اولویت‌های بعدی است. باید بدانیم فرهنگ زیربنای همه مسائل است. اگر می‌خواهیم مشکلات‌مان در کشور حل شود، باید به فرهنگ توجه کنیم. در سفری که به ژاپن داشتم، با شهردار توکیو صحبتی کردم و از تعداد پرسنل شهرداری توکیو پرسیدم، که جوابش من را متعجب کرد وقتی گفت هزار کارمند دارند، در حالی‌که جمعیت‌شان به اندازه تهران است. اما در فرهنگ‌شان این مساله را دارند که خودشان باید کارهایشان را انجام بدهند. آنها از مهدکودک فرهنگسازی را شروع می‌کنند، اما ما در کشورمان یک مثالی داریم که دیگران کاشتند ما خوردیم. ما می‌خوریم گور پدر دیگران! همه اینها را در نظر بگیرید تا برسیم به جایی که فرهنگ را جدی نمی‌گیریم و آن را اولویت پنجم می‌بینیم. این تفکر وجود دارد که در کمیسیون فرهنگی هیچ امتیازی وجود ندارد، خب این مساله خیلی مهم است. این امتیاز به چه معنا است؟ ببینید، یک نماینده‌ای به کمیسیون عمران می‌رود و در همان کمیسیون می‌تواند برای شهر محل زندگی‌اش راه‌سازی کند. یا به کمیسیون صنعت و معدن می‌رود و می‌تواند از طریق راه‌هایی که پیدا می‌کند، در شهر خودش کارخانه‌ای بزند و برای اشتغال مردم شهرش کاری انجام بدهد. مردم بیشتر این مسائل را می‌بینند و به مسائل فرهنگی کاری ندارند.

احمد سالک: این مساله علت‌های مختلفی دارد، نوع تخصص کسانی که می‌خواهند به کمیسیون فرهنگی بیایند، قابل توجه است. نکته بعدی این است که کمیسیون‌های دیگر ممکن است، بعدهای داخلی و خارجی داشته باشد اما در کمیسیون فرهنگی ما کار فکری و فرهنگی داریم. یعنی واقعا باید ساعت‌ها نشست و فکر کرد و برنامه‌های مختلف را بررسی کرد. نکته بعد هم این است که به‌نوع ‌انگیزه و ظرفیت افراد و علاقه‌مندی به فعالیت‌های فرهنگی بستگی  دارد. این هم عامل دیگر است.شاید نماینده مورد نظر بررسی می‌کند و می‌بیند به صنعت علاقه دارد یا مثلا به سیاست. اما به فرهنگ علاقه‌ای ندارد. البته شاید دلایل دیگر هم داشته باشد که بنده خبر ندارم. اما همه باید بدانند که اساس کار، فرهنگ است.

3 _ آخرین فیلمی که دیدید

مهدی شیخ: همین فیلمی که امسال در جشنواره اکران شد، درمورد داعش بود دیدم و اسمش یادم نمی‌آید.

محمداسماعیل سعیدی: چه سوال سختی پرسیدید. امسال به جشنواره فجر نرفتم، چون خیلی درگیر مسائل کاری بودم. آخرین فیلمی هم که دیدم، همان فیلمی بود که بسیار جنجال درست کرد؛ «رحمان 1400» و بعد از آن هم دیگر سینما نرفتم.

احمد سالک: من توفیق نداشتم که سینما بروم. اگر وقت کنم، سریال‌های تلویزیونی را می‌بینم.

4  _آخرین کتابی که خواندید

مهدی شیخ: یک نکته درمورد کتاب و حوزه نشر این است که دیجیتالی شدن این حوزه، به نشر مکتوب بسیار ضربه زد. حتی باعث بسته‌شدن روزنامه‌ها شد. در کشور ما هم مثل همه دنیا این اتفاق افتاده است و باید از حوزه نشر مراقبت کنیم، همین مساله کاغذ چقدر در کشور ایجاد بحران کرد، کاغذهای ارزان را وارد کردند و بعد با قیمت زیاد به ناشران فروختند. خب همه اینها مستلزم این است که در حوزه کتاب، باید نظارت بیشتری باشد. من اعتقاد دارم باید کمک‌های فرهنگی باشد. اما آخرین کتابی هم که خواندم یادم نمی‌آید.

محمداسماعیل سعیدی:کتاب آن سوی مرگ با تدوین آقای صادقی که مصاحبه با کسانی بود که به آن دنیا رفته‌اند و برگشته‌اند. البته در فضای مجازی و روزنامه‌ها هم مطالعه دارم.

احمد سالک: آخرین کتابی هم که خواندم در مورد زندگی‌نامه شهید حججی بود.