راه اندازی شهرک صنعتی شماره 5 اهواز؛ شاید وقتی دیگر/ بازهم پای راه و شهرسازی درمیان است

"دولت قبل به شهرک شماره 5 اهواز مجوز داده و محدوده اجرای این شهرک را نیز تعیین کرده  و متولیان امر را در مقابل عمل انجام شده قرار داد که پس از آن اعلام شد راه و شهرسازی باید محدوده شهر را اصلاح و جاده دسترسی به شهرک را احداث کند.

این طرح اشتباه به ما به ارث رسیده به همین دلیل تلاش برای این است که بهره برداری از کارخانه فولاد این شهرک با مشکل روبه رو نشود و اگر در روند واگذاری زمین و تصویب شهرک اشتباهی صورت گرفته، باید مسئولان وقت پاسخگو باشند."

گفته های فوق الذکر که این روزها در مورد اوضاع شهرک شماره 5 اهواز زیاد شنیده می شوند؛ شهرکی که مجوز احداث و سرمایه گذاری در در آن سال 86 و زمان دولت گذشته صادر شد و در این دولت تا زمان صدور مجوزهای قانونی کار را متوقف کرد. 

يکي از جدي‌ترين اقداماتي که براي شکوفايي صنعت کشور مي‌توان انجام داد، جمع‌آوري صنايع مرتبط در يک مجموعه است. 

اگر صنايع را در يک منطقه جمع کنيم، ‌مي‌توان انواع خدمات و تسهيلات را براي رشد صنعت به کار برد. اجتماع صنايع باعث مي‌شود براي تامين برق 3 فاز با فشار قوي،‌ کمتر مشکلاتي وجود داشته باشد زيرا ابزار و لوازم لازم براي انتقال اين برق در يک جا متمرکز است و نيازي نيست براي رساندن برق به نقاط مختلف، هزينه‌هاي سربار به بنگاه‌هاي اقتصادي تحميل کرد.

 از سوي ديگر اين بنگاه‌ها در مناطقي قرار مي‌گيرند که امکانات حمل‌و‌نقل آسان بوده و باعث مشکل‌زايي براي شهر و شهرنشيني نمي‌شود. انتقال صنايع مزاحم و آلوده کننده محيط زندگي از شهرها نيز يکي ديگر از دلايل تعريف مناطق تجمع صنايع است. تمامي اين موارد و بسياري موارد ديگر باعث شده تا مسوولان به فکر احداث شهرک‌هاي صنعتي بيفتند.

بر این اساس تولد شهرک های صنعتی در صحنه صنعت کشور فصل جدیدی را در عرصه بازار و اقتصاد گشود چرا که این شهرک ها به محل های برای افزایش تولیدهای داخلی و ایجاد اشتغال تبدیل شدند هرچند که بسیاری از آنها بخاطر شرایط نامساعد سال های اخیر کرکره را پایین کشیده و کارشان را تعطیل کرده اند. اما در این میان اکثر این شهرکها در راستای بی مهری دولت و همچنین برنامه ریزی های نادرست با مشکلات عدیده ای روبرو شده اند. یکی از این شهرکها شهرک صنعتی شماره 5 اهواز است که تاکنون نتوانسته مجوزهای قانونی را اخذ کند و همچنان در اتظار حل مشکل خویش است.

استاندار خوزستان در این باره می گوید:  سازمان حفاظت محیط زیست دولت گذشته با احداث این شهرک موافقت کرده اما 20 روز بعد موافقت خود را پس گرفته است، این در حالیست که برای سرمایه گذار ایجاد حق کرده است.

دکتر غلامرضا شریعتی افزود: بر همین اساس حریم شهر اهواز را بازنگری خواهیم کرد و آن قسمت از شهرک صنعتی که در حریم شهر قرار دارد، از آن خارج می شود تا روال قانونی صدور مجوز طی شود.

به گفته وی، پیشنهاد تغییر در حریم شهر اهواز به شورای عالی شهرسازی داده می شود.

وی اضافه کرد: برای جلوگیری از آلودگی کارخانه فولاد که در شهرک صنعتی پنج ساخته شده نیز فقط به قسمت نورد که در رده پایینی قرار دارد و جزو صنایع سبز است مجوز می دهیم و به واحد ذوب که دارای آلودگی بالاست مجوز داده نمی شود.

معاون امور عمرانی استاندار خوزستان نیز در باره آخرین وضعیت شهرک صنعتی شماره 5 اهواز گفت: باید مشکلات و موانع را به شکلی سروسامان دهیم که تاثیرات مثبت آن را در این شهرک شاهد باشیم زیرا این شهرک احداث شده و اکنون باید برای ثمر بخش بودن آن تلاش کرد.

احمد سیاحی  اظهار کرد: باید جلوی احداث شهرک صنعتی شماره 5 اهواز گرفته می‌شد اما اکنون که این شهرک ساخته شده است باید برای حل مشکلات آن تلاش کرد.

 وی افزود: در آخرین بازدیدی که از این شهرک انجام شد، بحث زیرساخت‌های آن مدنظر قرار گرفت تا سازمان‌های ذیربط برای حل مشکلات آب، برق و گاز این شهرک تصمیم‌گیری کنند و روند حل مشکلات زیرساختی آن تسریع پیدا کند.

 سیاحی تصریح کرد: در خصوص بحث تامین آب این شهرک قرار شد تا شرکت آب و فاضلاب اهواز از محل تاسیسات شهرک صنعتی شماره 3، آب مورد نیاز شهرک شماره 5 و 3 را تامین کند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

 معاون امور عمرانی استاندار خوزستان گفت: در رابطه با بحث گاز این شهرک مقرر شد تا شرکت گاز از حریم جاده استفاده کند و گازرسانی این شهرک را انجام دهد.

 وی ادامه داد: مجوزات مورد نیاز برای گاز رسانی شهرک صنعتی شماره 5 اهواز گرفته شده و گازرسانی این شهرک اکنون جز تعهدات شرکت گاز است که قطعا پیگیری و انجام می‌شود.

 سیاحی با اشاره به جاده مورد نیاز برای دسترسی به این شهرک عنوان کرد: قرار است اداره کل راه و شهرسازی طرح خود را در خصوص جاده دسترسی این شهرک ارائه کند تا سپس در خصوص اعتبارات آن تصمیم‌گیری و عملیات اجرای احداث این مسیر اختصاصی آغاز شود.

 وی با اشاره به این نکته که مسائل زیست محیطی قابل تعارف نیستند، عنوان کرد: برای رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال نیز نباید مسائل زیست محیطی را نادیده گرفت زیرا بحث محیط زیست بر همه موارد اولویت دارد اما در خصوص فعالیت این شهرک و دریافت مجوزهای زیست محیطی آن قرار بود تا با رعایت یکسری الزامات و با هماهنگی سازمان محیط زیست کشور مجوزهای لازم برای این شهرک کسب شود.

اما بنا به اعلام سازمان برنامه ریزی استان خوزستان اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان به شهرک صنعتی شماره پنج مجوز نداده و بر اساس اعلام این اداره کل، فرآیند اخذ مجوز محیط زیست به درستی طی نشده است. 

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان همچنین در این باره گفت: واگذاری کارخانه فولاد ممکن است با ضوابط شهرک مغایر باشد که با توجه به اینکه در آن زمان حضور نداشتم این موضوع باید بررسی شود.

امید حاجتی با بیان اینکه اختصاص زمین به این شهرک در سال های گذشته انجام شده است اظهار کرد: اگر در روند واگذاری زمین و تصویب شهرک اشتباهی صورت گرفته، باید مسئولان وقت پاسخگو باشند.

حاجتی همچنین تصریح کرد: ساخت کارخانه فولاد از چند سال پیش آغاز شده است، بنابراین این سوال مطرح است که در این سال ها اداره کل محیط زیست کجا بود و اگر اداره کل محیط زیست با آن مخالف بوده چرا در همان زمان از احداث کارخانه جلوگیری نکرد؟

وی تاکید کرد: این اداره کل می توانست از ابزارهای قانونی خود استفاده کرده و اقدام قضایی علیه متخلفان انجام دهد.به گفته وی اکنون که کارخانه در آستانه بهره برداری است و جلوگیری از فعالیت آن چالش برانگیز است و می توان با ایجاد ضوابط زیست محیطی مانع آلودگی شد.

حاجتی افزود: برای کاهش مشکلات زیست محیطی این شهرک قرار است اصلاحاتی انجام گیرد که حذف بخشی از مساحت که در حریم شهر اهواز قرار دارد از آن جمله است.

وی اضافه کرد: صنایعی که قرار است در این شهرک مستقر شوند نیز بعد از طرح در کارگروه آمایش و حصول اطمینان از نداشتن اثرات زیست محیطی، مجوز فعالیت خواهند گرفت.

از سویی دیگر مدیر عامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان با بیان این‌که رفع مشکلات شهرک شماره 5 اهواز پروسه‌ای زمان‌بر است، گفت: این شرکت پیگیر حل مسائل و مشکلات این شهرک صنعتی است تا زیرساخت‌های موردنیاز برای فعالیت صنایع فراهم شود که این مساله نیازمند همکاری سایر دستگاه‌ها در استان است.

اخلاق محمدیان اظهار کرد: طبق پیگیری‌های انجام‌شده با شرکت گاز، احداث شبکه گاز این شهرک به مناقصه رفت و پیمانکار آن نیز انتخاب شد. همچنین خط انتقال گاز این شهرک نیز به مناقصه گذاشته خواهد شد تا عملیات احداث آن هر چه سریعتر آغاز شود.

وی افزود: شرکت شهرک‌های صنعتی پیگیر بحث‌های زیرساختی شهرک صنعتی شماره 5 اهواز است و در خصوص حل مشکل آب نیز، اقدامات لازم انجام گرفته تا زیرساخت‌های مناسب جهت تامین آب موردنیاز این شهرک ایجاد شود.

محمدیان تصریح کرد: این شهرک تمام امکانات و تاسیسات خود را در اختیار شرکت آبفای اهواز قرار داده است تا آب مورد نیاز را از طریق شهرک صنعتی شماره 3 اهواز تامین کند تا به این ترتیب مشکل آب نیز حل شود.

وی گفت: طبق صحبت‌های انجام‌گرفته با شرکت برق، شهرک صنعتی شماره 5 مشکلی در زمینه برق ندارد و برق آن توسط شرکت برق تامین شده است.

محمدیان عنوان کرد: به دلیل عدم صدور مجوزهای زیست‌محیطی و نبود همکاری دستگاه‌هایی که می‌توانند در حل مشکلات این شهرک کمک کنند باعث شده تا روند و پروسه حل مشکلات شهرک صنعتی شماره 5 اهواز نیاز به زمان داشته باشد. 

مدیر کل محیط زیست استان در خصوص مجوز زیست محیطی شهرک صنعتی شماره 5 بیان کرد: حدود 314 هکتار از زمین های این شهرک در حریم شهر بوده و طبق قانون، احداث شهرک های صنعتی در محدوده ی شهری ممنوع است و به استناد همین قانون، محیط زیست نمی تواند در حرائم اجازه ی شهرک سازی بدهد.

احمدرضا لاهیجان زاده ادامه داد: در مقطعی با بخش حریم برای رده های یک و دو و سه موافقت کردیم و اصلاح محدوده ی خارج از حریم برای رده های بالاتر را خواستار شدیم اما به دلیل این که این حریم هنوز اصلاح نشده است، در ارزیابی زیست محیطی کشور، از دستور کار خارج شد و تا هنگامی که شورای عالی راه سازی آن را مصوب نکند، تایید نخواهد شد.

وی جانمایی شهرک صنعتی شماره پنج اهواز را نامناسب دانست و گفت: ساخت این شهرک صنعتی یک هزار هکتاری در کنار کلانشهر اهواز اشتباه بوده و راه اندازی صنایع در کنار تاسیسات نفتی آلاینده و فرودگاه جدید اهواز قرار می گیرد که اثر تجمعی آلایندگی روی اهواز خواهد داشت.

وی  افزود: 300 هکتار از این شهرک صنعتی که محل ساخت کارخانه فولاد است، در حریم شهر اهواز قرار دارد، این در حالیست که قانون ممنوعیت احداث کارخانه های آلاینده ای همچون فولاد در حریم شهرها بیش از 20 سال پیش به تصویب رسیده است.

لاهیجان زاده با اشاره به مخالفت شدید سازمان حفاظت محیط زیست با صدور مجوزهای زیست محیطی این شهرک صنعتی اضافه کرد: حتی در صورت تصویب مجوزهای شهرک صنعتی، مشکل مجوزهای کارخانه فولاد حل نمی شود.

وی گفت: در زمانی که پیشرفت کارخانه فولاد 20 درصد بوده به آنها تذکر داده و اعلام شد که این کارخانه غیرقانونی است.

لاهیجان زاده توضیح داد: در یک مقطع و همزمان با تغییرات دولت، حدود 60 مجوز توسط سازمان محیط زیست صادر شد که به دلیل تخلف سازمان بازرسی همه آنها را باطل کرد که مجوز شهرک صنعتی شماره پنج نیز از آن جمله بود.

گفتنی است؛ شهرک صنعتی شماره پنج اهواز با وسعت 524 هکتار در کیلومتر هشت محور اهواز - بندر ماهشهر قرار دارد که نیمی از وسعت آن در حریم شهر اهواز است. محیط زیست خوزستان پیش از این نیز با این شهرک مخالفت کرده و مجوز فعالیت به کارخانه فولاد این شهرک صنعتی نداده بود. ساخت این کارخانه فولاد در سال 1390 با حضور یک سرمایه گذار از استان فارس انجام شده است.