واشنگتن پست هم فتح الله گولن را مقصر شناخت

 در تفسیر این روزنامه آمریکایی به قلم ' لیزا راین ' و ' والری آلداگ ' آمده است: ' فتح الله گولن' 74 ساله، روحانی مسلمان دور از وطن که متهم است الهام بخش کودتای نافرجام جمعه شب ترکیه بوده است؛ در یک مجتمع حفاظت شده در کوهستان ' پوکونو' در شمال شرق ایالت 'پنسیلوانیا' آمریکا زندگی می کند و گفته می شود که در شرایط جسمانی شکننده ای بسر می برد. 

او در عین دور افتادگی از وطن، جنبش مشهوری را اداره می کند که قرائتی اعتدال گرا از اسلام دارد و ضمن آن شبکه وسیع جهانی مشتمل بر چندین سازمان، انتشارات، مرکز مطالعات، مدرسه و دانشکده را در سراسر جهان در اختیار دارد و آنها را اداره می کند. فقط دهها باب از این مدارس خصوصی در آمریکا دایر است که از میان آنها 160 مدرسه عمومی در زمینه تخصصی ریاضی و فناوری در آمریکا فعالیت دارند.

این موسسات که بودجه آنها را بطور کامل مردم تامین می کنند به صورت غیر رسمی فعالیت دارند و به عنوان مدارس خصوصی گولن شناخته می شوند. تصور بر این است که این مستغلات متعلق به افرادی است که یا از اعضای جنبش گولن هستند یا به نوعی مرتبط با آنند و معمولا هم ترک هستند. در میان برجسته ترین این مدارس در این شبکه، مدرسه موفق 'هارمونی' در تگزاس، میلیون ها دلار کمک اعطایی از دولت آمریکا دریافت کرده است. این مدرسه شعبه ای هم در واشنگتن دارد.

تاسیس این مدارس در آمریکا با مخالفت هایی روبرو شده است. مدیران این مدارس متهم هستند که مزایده هایی زیر قیمت را به صاحبان کسب و تجارت اعطا کرده اند که به نوعی مرتبط با ترک ها هستند. این مدارس همچنین انبوهی از معلمان ترک را استخدام کرده اند که با ویزای اختصاصی وارد آمریکا شده اند. منتقدان معتقدند که صدور چنین روادیدی برای اتباع بیگانه این اجازه را به شرکت های آمریکایی می دهد تا کارگران خارجی در حرفه های تخصصی استخدام کنند.

واشنگتن پست ادامه داده است: اصل و ریشه کودتای نافرجام جمعه شب ترکیه مبهم است. 'رجب طیب اردوغان' رئیس جمهوری ترکیه گولن را متهم به نقش داشتن در کودتای نافرجام جمعه شب ترکیه می کند و از آمریکا درخواست استرداد وی را کرده است .هواداران گولن روز شنبه هرگونه دخالت را در خشونت های جمعه شب ترکیه رد کردند. 'ائتلاف برای ارزشهای مشترک' که بازوی 'جنبش گولن' در آمریکاست و در این کشور به نام جنبش خدمت ( Hizmet) شناخته می شود، ادعاهای دولت ترکیه را 'قویا غیر مسئولانه' خوانده واعلام کرده است که این گروه از کودتای نافرجام ترکیه حمایت نمی کند.

این گروه با انتشار بیانیه ای گفته است: ما همچنان نگران امنیت شهروندان ترکیه و کسانی هستیم که اکنون در ترکیه هستند.

این روزنامه آمریکایی تصریح کرده است: در ارتباط با حوادث جمعه شب ترکیه، گولن صبح شنبه در مصاحبه با روزنامه انگلیسی 'گاردین' و سایر رسانه ها از محل اتاق کوچک خود که مخصوص عبادت اوست، گفت:' من فکر نمی کنم دنیا اتهام هایی را که رئیس جمهوری اردوغان به من وارد می کند، باور کند '.

وی دخالت نظامیان در حکومت را بشدت رد کرد و افزود: 'این احتمال وجود دارد که این کودتا چند مرحله ای باشد و شاید اصلا برای اتهام بستن به «گولنیست ها» انجام گرفته است'.

'جان کری' وزیر امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفته است که گولن در داخل ترکیه، هوادارانی در دستگاه قضایی و درون ارتش دارد و چنانچه ثابت شود گولن در آمریکا دست به اعمال شیطنت آمیزی می زند؛ آمریکا موضوع استرداد وی را به ترکیه مورد بررسی قرار خواهد داد.

رسانه های ترکیه روز شنبه گزارش دادند که تعداد 2745 قاضی به ظن ارتباط داشتن با جنبش گولن برکنار شده اند. پایگاه اینترنتی جنبش گولن هم در مطلبی نوشته است: ' گولن همواره رواج دهنده فرهنگ مدارا، صلح و پذیرش واقعیت تنوع ادیان و مذاهب و اختلافات فرهنگی بوده است.' 

روزنامه آمریکایی واشنگتن پست ادامه داده است: جنبش گولنیسم قرابت تنگاتنگی با آئین 'صوفی گری' دارد که نوعی گرایش عرفانی در اسلام است و عموما پیرو فلسفه میانه روی و اعتدال است. گولن در سال 2015 در مقاله ای در روزنامه 'وال استریت ژورنال'، گروه ' داعش' را محکوم کرده و خواستار پایان دادن به خشونت افراط گرایی و برابری حقوق مرد و زن و آموزش همگانی برای تمام مسلمانان شده بود .

گولن در مطلب خود نوشته بود:' چه خوب است جامعه بین الملل این واقعیت را درک کند که مسلمانان، خود قربانیان اولیه تروریسم هستند هم به معنای واقعی کلمه و هم به صورت نمادین. مسلمانان می توانند کمک کنند که تروریست ها به حاشیه رانده شوند و از جذب نیرو برای تروریست ها جلوگیری کنند'.

به نوشته واشنگتن پست، «بسط یافتن قدرت جنبش گولن یک سری بدبینی هایی را متوجه او ساخت و این ظن را ایجاد کرد که وی وهوادارانش سعی می کنند با استفاده از قدرت نفوذ خود در ترکیه، نوعی قرائت محافظه کارانه ای از اسلام را در ترکیه پیاده کنند. تا چند سال قبل و به دنبال وقوع یک سری حوادث و ماجراها، گولن این روحانی پرجاذبه و اردوغان این رهبر محافظه کار ترکیه یار غار یکدیگر بودند. گولن دوست صمیمی اردوغان و دولت اسلامگرای او بود و کمک قابل توجهی به تحکیم قدرت او در کشور کرد. اما این دو سالها قبل با هم بشدت زاویه پیدا کردند. 

اختلاف و افتراق این دو از آن هنگام شروع شد که گولن شماری از اعضای دولت و همچنین پسر اردوغان را به فساد متهم کرد. اردوغان هم گولن را بابت این اتهام ها بشدت سرزنش کرد.از آن زمان، اردوغان گولن را متهم به تلاش برای تصاحب قدرت کرد و گفت که گولن می کوشد از مسافت پنج هزار مایلی از آنکارا با یاری جنبش خود در ترکیه، در دولت و نیروهای امنیتی نفوذ کند و قدرت را از چنگ اردوغان برباید. 

این روزنامه آمریکایی نوشته است: اما تحلیلگران ترک که به دلیل نفوذ هواداران گولن در کشور از بیان نامشان خودداری می کنند، بعید می دانند این کودتا کار پیروان گولن باشد چون معتقدند که گولنیست ها آنقدر تبحر ندارند که بتوانند از پس انجام چنین کاری بر آیند و بتوانند این کودتا را جمع و جور کنند .

واشنگتن پست اضافه کرده است: در عرض یک دهه گذشته گولنیست ها به رغم تیره شدن روابط رهبرشان با اردوغان و خروج رهبرشان از کشور؛ اما همچنان یک نیروی قابل ملاحظه صاحب نفوذ در داخل ترکیه هستند و به درون چندین و چند نهاد مهم دولتی از جمله درون ارتش و دستگاه قضایی رخنه کرده اند. دولت اردوغان از سال 2013 به دنبال تظاهرات عظیم مردمی ضد دولتی که بشدت کشور را تکان داد؛ جنبش گولن را سرکوب کرد.دولت همین اواخر هم تمام شبکه های تلویزیونی را تعطیل کرد و تمام روزنامه های معتبر مرتبط با گولنیست ها را به تصرف خود درآورد.

'سونر جاگاپتای' کارشناس مسائل ترکیه در 'موسسه سیاست خاور نزدیک' واشنگتن در این باره توضیح می دهد: ' کاملا روشن است که دولت فارغ از اینکه آیا گولنیست ها در توطئه کودتای نافرجام ترکیه دست داشته اند یا نه؛ از این پس به صید تمام افراد مظنون به عضویت در جنبش گولنیست ها در ارتش و دستگاه قضایی و همچنین در بدنه افسران ارتش خواهد رفت. این یک عملیات فوق العاده بزرگ تجسس در سطح کشور خواهد بود.