غذا و تغذیه؛ بمناسبت روز جهانی غذا ؛ نوشتاری از فریده احمدی

بدون تردید ابتدایی ترین و اساسی ترین نیاز فیزیولوژیک هر انسان نیاز به غذا و مقوله تغذیه است. 

که بعنوان پیش فرض هر فعل و انفعال مطرح بوده و انرژی لازم برای هر گونه اقدامی، اعم از فعالیت فیزیکی و فکری را تامین می کند. 

نظر به اهمیت این مقوله در زندگی فردی و اجتماعی بشر، سالهاست نهادی بنام "سازمان جهانی کشاورزی و غذا" FAO تاسیس شده است. تا ضمن بررسی شرایط تولید و مصرف غذای مردم جهان، به سلامت و بهداشت آن نیز نظارت نموده و از آسیب های ناشی از بحران غذا و سوء تغذیه در جوامع کمتر توسعه یافته بکاهد. این سازمان هر ساله برای جلب افکار عمومی جهان به مسائل قابل تامل در زمینه غذا و تغذیه، شعاری را انتخاب نموده و بصورت فراگیر در مقطع خاصی از زمان و در سطح جهان منتشر نموده و در حاشیه آن کنگره ها و همایش هایی با هدف اصلاح کاستی های موجود، برگزار می نماید.

 

برای سال 2017 میلادی، شعار سازمان جهانی غذا و کشاورزی به "تغییر آینده مهاجرت، سرمایه گذاری در امنیت غذایی و توسعه روستایی" اختصاص یافته است. و به همین مناسبت در تاریخ چهاردهم اکتبر، شهرداران صد شهر مهم جهان که طی پیمان سیاست غذا در شهر میلان متعهد شده بودند، گرد هم جمع آمده و این روز جهانی مهم را گرامی می دارند. تا از تمام توانمندی های خود برای تحقق این شعار بهره جویند. 

انتخاب این موضوع برای سال جاری، نوع نگاه سازمان جهانی فائو به مسئله مهاجرت را بیان میدارد، که مهاجرت را صرفا نقل و انتقال مردم از گوشه ای به گوشه دیگر جهان نمی داند. بلکه معضلات مهاجرت مردمی که در یک منطقه دچار بحران غذایی و ناامنی غذایی می شوند و به ناچار محل زندگی خود را تغییر می دهند را نیز مدنظر دارد. 

پدیده مهاجرت بعنوان یک معضل رو به رشد، مصائب گوناگونی را برای مهاجرین و میزبانان فراهم می آورد. لذا نگهداشت مردم فقیر و کمتر برخوردار در کشورهایشان، مورد تاکید قرار گرفته است. بنابراین سیاست توسعه مناطق روستایی و تامین امنیت غذایی اهمیت خود را نشان می دهد. چرا که درحال حاضر شمار مهاجرت ها بدلیل اغتشاشات سیاسی، جنگهای داخلی، فقر و گرسنگی و ... درحال فزونی بوده و لذا ضروری است که از طریقی اصولی نظیر توسعه و تامین امنیت غذایی، میزان مهاجرت ها کنترل گردد.

بر اساس پیش بینی ها، جمعیت جهان تا سال 2050 میلادی به حدود نه میلیارد نفر افزایش خواهد یافت که برای پوشش دادن نیازهای غذایی این جمعیت گسترده، رشد 60 درصدی میزان تولیدات غذایی در جهان را می طلبد. ولیکن باتوجه به تغییرات آب و هوایی، بالا رفتن دمای زمین و خشکسالی و مسائل جوی و همچنین بروز بلایای طبیعی، زمینه مناسب برای این ارتقای سطح تولیدات کشاورزی و منایع غذایی، چندان مساعد نبوده و لذاتمایل افراد به مهاجرت را فزونی میدهد. 

شایسته است در کشور ما نیز، هم گام با مجامع جهانی،  به امر توسعه مناطق روستایی که در حکم کانون تولیدات غذایی نیز به شمار می روند، توجه بیشتری شده تا در آینده شاهد مشکلات ناشی از کاهش جمعیت روستایی و افزایش تراکم شهرنشینی نبوده و از هم اینک مسیر صحیح را یافته و در آن گام برداریم. 

به رغم توجه بسیاری از جوامع جهانی به مبحث امنیت غذایی، متاسفانه سیاستها و رفتارهای نادرست تغذیه ای در کشور مشاهده می گردد که درصورت تداوم این وضعیت، در آینده با معضلات خطرآفرین برای سلامت مردم روبرو خواهیم بود. 

در شرایطی که اکثریت نان تولیدی بازار با سوختهای فسیلی که عوامل خطرآفرین را به همراه دارد، تهیه می گردد. گوشت و مرغهای تولید شده، با شرایط تغذیه  ناسالم و غیر ارگانیک دام و طیور بدست می آیند. آبیاری میوه و سبزیجات با فاضلاب و منابع آلوده آبی مرسوم می باشد. تولید و توزیع روغنهای خوراکی اشباع با ترانس بالا که خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی و عروقی را  به شدت افزایش می دهد، همچنان ادامه دارد. 

و فرهنگ استفاده بالا از روغن در رژیم غذایی مردم در شرایطی پابرجاست  که سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده است که روغن باید تامین کننده فقط یک درصد از میزان انرژی روزانه هر فرد باشد. 

پیگیری سریع و اکید سازمانها و وزارتخانه های متولی و حتی دخالت بخش خصوصی در رفع و اصلاح موارد ذکر شده تا قرار گرفتن در مسیر سلامت عمومی جامعه و نیل به توسعه پایدار کشور، از جمله مهمترین اولویتهای است.  

لذا همواره به یاد داشته باشیم: غذای سالم و انسان سالم، محور توسعه پایدار هر کشور می باشد.