وقتی مطالبات اجتماعی مردم رنگ و بوی دیگری می گیرد/گفته می شود برخی معترضین به تاخیر پرواز تهران-اهواز از هواپیما اخراج شدند!

آراس- بعد از ظهر امروز دوشنبه 17 خردادماه در فرودگاه تهران و پرواز تهران-اهواز اتفاقی رخ داد که مسافران را دچار بهت و تعجب کرد.

به گفته شاهدان عینی و منابع موثق  ماجرا از این قرار بود که پرواز شماره ٤٠١٣ هواپیمایی زاگرس که بنا بود ساعت 17 تهران را به مقصد اهواز ترک کند، با فرستادن اس ام اس، تاخیر یک ساعتی را به اطلاع مسافران می رساند. اما این آغاز ماجرایی است که کمتر از دو ساعت بعد به دستگیری چند نفر از مسافران این هواپیما منجر می شود.

یکی از مسافران در حالیکه دچار بهت و حیرت بود  ماجرا را این گونه تعریف می کند: در حالی که بسیاری از مسافران پرواز٤٠١٣ زاگرس به تاخیر سه ساعته ی هواپیما اعتراض داشتند، در ساعت 19:30 اجازه ی سوار شدن به هواپیما صادر شد.

وی افزود: این اعتراض ها تا لحظه ی حرکت هواپیما ادامه داشت و چون این اعتراض به برج مراقبت اعلام شده بود، قضیه به بخش حراست فرودگاه منتقل شد و در حالی که هواپیما آماده ی پرواز بود، متوقف شد.

این مسافر اذعان داشت: بعد از توقف اجباری هواپیما، ماموران مستقر در فرودگاه وارد هواپیما شده و مرد جوانی را دستبند به دست از هواپیما خارج کردند.

وی ادامه داد: در ادامه  این ماجرا گفته می شود منجر به پیاده کردن چند نفر از معترضین و برخورد با کسانی شد که عکس و فیلم می گرفتندف شده است.

این مسافر اظهار داشت: به گفته شاهدان عینی وسایل افراد اخراج شده از هواپیما از مهمانداران تحویل گرفته و از هواپیما خارج شد.

گفته میشود در نهایت پرواز ٤٠١٣ زاگرس بدون پاسخگویی در قبال تاخیر صورت گرفته و با اخراج  افراد معترض به تاخیر پرواز، در ساعت 21:30 از فرودگاه مهر آباد بلند شد.

خسارتی که تاخیر و لغو پروازها به صنعت هواپیمایی کشور وارد می کند

مطابق با گفته ی مدیرکل روابط عمومی شرکت فرودگاه های کشور، زیان ناشی از لغو پروازها به ازای هر صندلی هواپیما بدون در نظر گرفتن هزینه های خدمات فرودگاه ها به حدود یک میلیارد تومان می رسد.

وی درباره هزینه مالی به ازای لغو هر پرواز می کوید: بسیاری از هواپیماهایی که به سمت نواحی جنوبی حرکت می کنند حدود 100 صندلی دارند که با محاسبه قیمت هر پرواز رفت و برگشت به طور میانگین حدود 160 هزار تومان، به ازای لغو هر پرواز حدود یک میلیون و 600 هزار تومان ضرر وارد شده است. البته ضرر ناشی از لغو پرواز یک هواپیما تنها صندلی هواپیما نیست بلکه همان هزینه های جانبی بسیاری به دنبال دارد.

البته مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی تاخیرها را مختص شرکت های هواپیمایی داخلی ندانسته و درباره تاخیر پروازهای روز گذشته اروپا اذعان می دارد: تنها در یک روز در اروپا 881 پرواز باطل شده است و 5هزار 934 پرواز با تاخیر انجام شده است. در همین روز در فرودگاه استانبول نیز 234 پروازش با تاخیر همراه بوده و فرودگاه فرانکفورت 5 پرواز باطل شد و 120 پرواز با تاخیر همراه بوده است و این نشان می دهد که تاخیر در پرواز مختص به ایران نیست و این شرکت ها حتی با تحریم هم مواجه نیستند.

حق و حقوق مسافران در صورت تاخیر چیست

تاخیر در هواپیمایی کشور که سال هاست که یکی از معضلات مسافران این ناوگان حمل و نقل شده است، سالانه ضرر و زیان بسیاری را متوجه این صنعت می کند و لطمات جبران ناپذیری را به هواپیمایی کشور وارد می کند.

از طرف دیگر، مطابق با قانون اساسی کشور، احترام به حقوق شهروندان، جزو حقوق ابتدایی و مسلم آن هاست. با توجه به این که طبق عرف بین المللی در تاخیرهای بیش از نیم ساعت، مسافران حق و حقوقی دارند كه معمولا در ايران چندان به آن توجه نمي‌شود.

اما بر اساس گزارش های مردمی، نحوه برخورد، رسيدگي و پذيرايي شركت‌هاي هواپيمايي كشور در تأخير‌ات پروازي به مسافران رضايت‌بخش و بر اساس كنوانسيون‌هاي بين‌المللي نيست. اغلب مسافران مشمول تاخير نيز از مراجعه به دادگاه و شكايت از شركت‌هاي هواپيمايي انصراف مي‌دهند. اين در حالي است كه مسافران بابت تاخير بيش از نيم ساعت هواپيما مي‌توانند خواستار حقوق قانوني خود از شركت هواپيمايي مربوطه شوند.

شرکت های هواپیمایی ایران در حال حاضر نه تنها پاسخگوی این تاخیر نیستند، بلکه هر از گاهی می بینیم که قضیه امنیتی جلوه داده شده و به دستگیری معترضان می انجامد.

باید دانست بیش از هر چیز این نوع برخوردها که برخی، خودسرانه و بی ادبانه هزینه ی آن را از جیب حکومتی می پردازند که همواره شعار و تلاش اش بر مبنای احترام و رعایت حقوق همه ی شهروندان این کشور است، می تواند دلسردی و ناراحتی مردم را نسبت به حکومت و یا عدالت موجود در کشور موجب شود.

چگونه حق و حقوق خود را در تاخیرهای داخلی لحاظ کنیم

با مراجعه به قوانین جمهوری اسلامی ایران، می توان دریافت با توجه به ارزشی که اسلام و حکومت جمهوری اسلامی ایران برای انسان و وقت او و احترام به حقوق افراد در تمام اماکن عمومی و خصوصی قائل است، ضمانت اجرای این احترام و تکریم، پیش بینی اعاده حیثیت از دست رفته در قوانین و مقرارت هر کشور از قبل پیشبینی شده است.

علاوه بر این که کنواسیون‌های بین‌المللی که ایران نیز به آن ها پیوسته، در خصوص تاخیر در پروازها بر پرداخت خسارت تاکید دارند، قوانین داخلی از جمله قانون مسئولیت مدنی و اصل ۱۷۱ قانون اساسی نیز بر جبران خسارت مادی و معنوی اصرار دارد.

بر این اساس، قانون مسئولیت مدنی صراحتاً در ماده ۱ خود پیش بینی کرده است: «هرکس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت… یا به هر حق دیگر… لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد.» به علاوه از نظر فقهی قاعده «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» اجازه نمی‌دهد هیچ زیانی بدون جبران بماند.

کنوانسیون‌های بین‌المللی که ایران نیز به آنها پیوسته است میزان خسارت را از قبل تعیین کرده اند به عنوان مثال در بند«ب» ماده ۸ پروتکل گوآتمالا در مورد تأخیر پرواز شصت و دو هزار و پانصد فرانک فرانسه خسارت باید به مسافر پرداخت شود.

گفتنی است ایران در سال ۱۳۵۴ به موجب قانون اجازه الحاق دولت ایران به پروتکل ۱۹۷۱ گوآتمالا این پروتکل را به عنوان قانون داخلی تصویب کرده است.

آیین‌نامه حقوق مسافر در پروازهای داخلی رعایت شود

مطابق با آیین‌نامه حقوق مسافر در پروازهای داخلی که اردیبشهت‌ماه 94 ابلاغ شد، مردم با حقوق خود در مقابله با تاخیرهای پروازی ‌آگاه می‌شوند.

به گفته ی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، ‌‌ضمانت اجرایی این آیین‌نامه که در سه بعد «حقوق مسافر هنگام پذیرش در فرودگاه»، «نرخ بلیت» و «حقوق مسافر در حین و بعد از پرواز» تدوین شده، ضمانت قانونی است و نظارت بر اجرای آن به دقت وجود دارد و تخطی از آن مشمول جریمه و اقدامات قانونی است.

بر این اساس، در در صورت تاخیر بیش از یک ساعت و کمتر از دو ساعت از مسافران پذیرایی نوع اول به عمل خواهد آمد و در تاخیر بیش از 2 ساعت و تا 4 ساعت انجام پذیرایی مناسب حداقل نوع اول با توجه به امکانات فرودگاهی، فراهم نمودن امکان برقراری ارتباط تلفنی برای اطلاع رسانی، تغییر پرواز در صورت درخواست مسافر و امکان انجام آن، انجام اقدمات لازم جهت اعزام با سایر شرکت های هواپیمایی (در صورت درخواست مسافر) و در صورت وجود پرواز از همان مسیر و یا انتقال به مقصد نهایی از طریق مسیرهای جایگزین (به غیر از مسیر درج شده در بلیت) و پرداخت کامل وجه بلیت مسافر در صورت انصراف مسافر از ادامه پرواز ضروری است.

هواپیمایی زاگرس و سابقه تاخیرها

در ۷ اسفند ۱۳۹۳، پرواز مشهد-کیش این شرکت پس از چند ساعت تأخیر پرواز کرده بود به علت نقص فنی و به جهت فراهم نمودن هواپیمای پشتیبان در اصفهان فرود آمد. برخی از خبرگزاری‌ها گزارش کردند پس از این که سرانجام مسافران با هواپیمای جایگزین در جزیره کیش به زمین نشستند در پی اعتراض مسافران در خصوص مشکلات پروازی و درخواست پاسخگویی، خدمه و کادر پروازی اقدام به خاموش کردن سیستم تهویه و بستن درب‌های هواپیما می‌کنند و در نهایت با وساطت نیروی‌های امنیتی فرودگاه و رئیس فرودگاه کیش غائله پایان می‌یابد.

البته شرکت زاگرس در اطلاعیه‌ای بستن درها و حبس کردن مسافران را تکذیب کرد و عنوان کرد که پس از پیاده شدن ۱۰۸ نفر از مسافران، ۵۰ نفر از مسافران به تحصن و درخواست مبلغی به عنوان جریمه در هواپیما ادامه دادند و اعتراض و خشم آنان منجر به شکسته شدن شیشه یکی از پنجره‌های هواپیما شد و با ورود مدیرکل فرودگاه منطقه آزاد کیش و قول پرداخت ۵۰۰۰۰ تومان به هر یک از مسافران، موضوع تحصن مسافران نیز خاتمه یافت و در طول این مدت هیچگاه درهای هواپیما به روی مسافران بسته نبوده است.

در ۲۴ تیر ۱۳۹۴، مسافران پرواز ۴۰۶۵ با هواپیمای MD-82 به مقصد ماهشهر، در اقدامی غیرمرسوم در محل خروجی سالن ترانزیت با ترازو وزن کشی شدند که با اعتراض برخی مسافران روبرو شد. کادر شرکت هواپیمایی زاگرس علت این اقدام را گرمای هوا اعلام کردند. این در حالی بود که این پرواز با حدود ۲۵ مسافر یعنی بسیار کمتر از ظرفیت قانونی و مجاز خود پرواز می‌کرد