توصیه به افزایش نرخ جمعیت بدون توجه به لوازم آن سخنی شتابزده و بدون مطالعه است
برخی از آمارها نشان می دهد که حدود 40 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی می کنند ، اگر این آمار صحیح باشد نشان دهنده این است که ما حتی به خوبی نتوانسته ایم جمعیت را مدیریت کنیم.
آراس – شکوفه پایدار
اشاره : این روزها در رسانه ملی و برخی از محافل اجتماعی و منابر مذهبی توصیه به فرزندآوری و افزایش نرخ جمعیت به مردم به خصوص زوج های جوان در دستور کار قرار گرفته است.
در این میان دوری از افراط و تفریط در این موضوع همواره مورد تاکید اساتید دانشگاه و صاحبنظران مسائل اجتماعی بوده است. برخی از صاحبنظران بر این باورند که اجرای سیاست های تبلیغی برای رشد جمعیت بدون ایجاد زیرساخت های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی امری آسیب پذیر است و از سوی دیگر برخی دیگر از کارشناسان اجتماعی براین باورند که خطر رشد فزاینده جمعیت سالمند جامعه ایرانی را تهدید می کند و باید با افزایش نرخ جمعیت برای آن چاره ای اندیشید.
دکتر مرتضی افقه عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز معتقد است : موضوع جمعیت بحث بسیار پیچیده ای است و پیچیدگی آن هم به دلیل ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی و اقتصادی است. بنابراین برای اظهار نظر در مورد آن که جمعیت باید کمتر یا بیشتر بشود باید همه جوانب فوق را از هر جهت در نظر گرفته شود .
وی افزود : این مهم نیاز به مطالعه و تحقیق عمیق دارد که چه نرخی از جمعیت مناسب است و در چنین شرایطی نرخ جمعیت کم است یا زیاد. از یک طرف همه آن ابعاد باید لحاظ شود و از طرف دیگر توانمندی کشور در تامین نیازهای آتی جمعیتی که برای آن برنامه ریزی شده است دیده شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد: به نظر من باید از بیان اهداف و شعارهایی که خیلی در آن تاملی صورت نگرفته است خوداری شود. این اشتباه را ما اول انقلاب داشتیم که تحت تاثیر هیجانات و احساسات اول انقلاب تبلیغ برای افزایش جمعیت شد و هنوز از تبعات آن شعار هیجان زده کشور و همچنین فرزندانی که متولد شدند تا به امروز که به سن جوانی و میانسالی رسیده اند لطمات و صدمات آن بی برنامگی را می بینند.
وی افزود: اگر چه شاید در همین بحث نرخ رشد جمعیت و مباحث مرتبط به آن تقریبا در همان دهه اول انقلاب، انقلابیون و رهبران جامعه متوجه شدند که اشتباه کرده اند و سعی کردند نرخ جمعیت را کنترل نمایند.
افقه با بیان اینکه شاید مانند خیلی موارد دیگر دچار افراط و تفریط شده ایم عنوان کرد: این بار آن کنترل به شدت افزایش یافته به طوری که یک ترمز شدید گرفته شده است و با توجه به این مسئله شاید در آینده با مشکل افراد سالخورده و جمعیت سالمند قابل توجهی مواجه شویم.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران با اشاره به اینکه در حال حاضر نرخ رشد جمعیت متعادل است افزود: نرخ رشد جمعیت 1/2 اعلام شده است و این نرخ برای شرایط حاضر کشور مناسب است، زیرا امکاناتی که در شرایط فعلی کشور وجود دارد و با توجه به نوع مدیریتی که کشور را اداره می کند بعید می دانم که توان مدیریت نیازهای افراد جامعه را بهتر از آن چیزی که حال وجود دارد را داشته باشیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه همین جمعیت 80 میلیونی کشور هم به درستی مدیریت نمی شود تصریح کرد: برخی از آمارها نشان می دهد که حدود 40 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی می کنند ، اگر این آمار صحیح باشد نشان دهنده این است که ما حتی به خوبی نتوانسته ایم جمعیت را مدیریت کنیم.
وی در پایان اشاره کرد: بنابراین شاید اینکه الان تصمیم بگیریم که نرخ رشد جمعیت را افزایش بدهیم بدون توجه به امکانات شاید یک اظهار نظر شتابزده و شعار بدون مطالعه و تحقیق عمیق باشد.
از سوی دیگر دکتر منصور سودانی عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز معتقداست: خانواده ای شش نفره که دارای دو فرزند پسر و دو فرزند دختر خانواده ای ایده آل و طبیعی است. در چنین خانواده هایی بر خلاف خانواده های تک فرزند و یا دوفرزند ، نسل عمه ، دایی ، خاله و عمو منقرض نمی شود و به طور طبیعی روابط خویشاوندی تداوم و تکاثر پیدا می کند.
این استاد دانشگاه می گوید : همانطور که می دانید آغاز سال 2017 میلادی سال افسردگی و تنهایی بوده است و در کشورما هم سیاست تک فرزندی و همچنین اشتغال والدین باعث شده است که به این سمت و سو پیش رویم و در آینده نزدیک نه تنها خطر کاهش جمعیت بلکه خطر افسردگی وسلامت این فرزندان آن ها را تهدید می کند.
سودانی یادآورشد: لذا اعتقاد بنده این است که خانواده ها حداقل 4 فرزند داشته باشند. قرآن در این باره می فرماید: در آن دوران مردم از ترس نداری و گرسنگی فرزندانشان را به قتل می رسانند و خداوند وعده داده است که فرزندانتان را از ترس فقر و تنگدستی نکشید بلکه ما روزی شان را همراه با آن ها می فرستیم.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز به نقش نهادی دولتی و حاکمیتی در این خصوص اشاره می کند و می گوید: نهادهای دولتی و حاکمیتی ملزم هستند خدمات بیشتری را برای آن خانواده ها اجرایی کنند و فقط در حد شعار بسنده نشود.باید دولت در این زمینه مشوق های لازم و کافی را به خانواده ها و زوج های جوان ارائه کند. طرح مسکن اجتماعی می تواند در جهت بر طرف کردن یکی از نیازهای ضروری برای فرزندآوری در این خصوص به کمک بیاید.
سودانی در پایان افزود: در خصوص وضعیت اشتغال جوانان هم ما می توانیم افراد را با 25 سال سابقه کاری بازنشسته کنیم تا فرصت های شغلی بیشتری برای استخدام جوانان فراهم شود. از دوشغله بودن افراد ممانعت به عمل آورده شود تا جوانان بیشتری شاغل شوند و انگیزه ازدواج و فرزندآوری در آنان تقویت شود.
نظرات بینندگان
آخرین اخبار