بله، زمانه عوض شده است! زندگی امروز شباهتهای بسیار کمی با ایام کودکی و نوجوانی بچههای دهههای چهل و پنجاه دارد. پیش از اینکه دنیای مجازی تا این حد دنیای واقعی را تحت تاثیر خود قرار دهد، شادیها و غصهها و حتی شیطنتها و کارهای خلاف قانون و عرف و شرع هم شکل و شمایل دیگری داشتند. دزدها چهره خود را میپوشاندند و با ترساندن مردم مال و اموال آنها را تصاحب میکردند، ولی امروز میتوانند با نفوذ در سیستمهای مختلف، دزدیهای میلیونی انجام دهند، بدون اینکه حتی از خانه خارج شوند. شاید تصور اینچنین دنیایی برای پدران و مادران امروز سخت باشد، اما باید بدانیم که گریز از درک تغییرات امروزی هیچ دردی را دوا نخواهد نکرد و شما برای حفظ فرزندانتان و هدایت او به راهی که صحیح است، باید در کنار کار و تلاش در خانه و محل کار، کمی هم با الفبای دنیای دیجیتال آشنا شوید تا بتوانید به فرزندتان نشان دهید که نمیتواند هر طور که دوست دارد و با صلاحدید صرفا خودش رفتار کند. دنیای مجازی جزئی پراهمیت از زندگی واقعی فرزندان شماست؛ پس بدانید که اگر از این بخش بزرگ غافل شوید، چندی نخواهد کشید که فرسنگها فاصله بین خود و آنها احساس خواهید کرد.
در این مقاله سعی داریم شما را که با خاله بازی و وسطی بزرگ شدهاید کمی با دنیای مجازی آشنا کنیم و آسیبها و تواناییهای آنرا برایتان شرح دهیم.
اگر امروز کسی بگوید که در کره ماه یک خانه دارد و در حیاط خانه خود درخت میوه کاشته است و عصرها زیر سایه آن چای مینوشد، قطعا هیچکس باور نخواهد کرد! همینطور وقتی ما به شما میگوییم شبکههای اجتماعی (مثل تلگرام و اینستاگرام) و اینترنت برای فرزند شما خطرناک است، شما باور نمیکنید؛ چون حتی تصور اینکه در اینترنت چه خبراست برایتان غیر ممکن است؛ درست مانند همان درختی که در ماه کاشته شده! ولی خبر بد این است که خطرات ناشی از اینترنت چه شما آنها باور کنید، چه نه همواره در کمین فرزندتان است؛ پس برخیزید و با کمی همت خود را با دنیای مجازی آشتی دهید تا هم در دنیای واقعی هدایتکننده فرزندتان باشید و هم در دنیای مجازی او را بییار و راهنما رها نکنید.
شبکههای اجتماعی خطرناک هستند
یکی از آسیبزاترین خدمات فضاهای مجازی، شبکههای اجتماعی هستند که فارغ از فوایدی که دارند میتوانند بسیار مخرب باشند. شاید بپرسید شبکه اجتماعی چیست؟ شبکههای اجتماعی از تعداد زیادی از انسانها در جای جای دنیا به شکل رایگان عضوگیری میکنند و پس از اینکه فرد با ارائه اطلاعات بسیار مختصر حتی اسم و فامیل دروغین (هیچ مدرکی برای ثبتنام نیاز نیست) عضو این شبکهها شد، میتواند با تمام اعضای حاضر در این شبکه ارتباط برقرار کند، با آنها تماس بگیرد، پیام متنی ارسال کند، تصاویر مختلف را با آنها به اشتراک بگذارد و حتی صداهای مختلف را ضبط کرده و برای آنها بفرستند؛ بدون اینکه حتی نیازی به داشتن شماره تلفن آنها باشد. تا اینجای کار هیچ مشکلی وجود ندارد، اما مشکل از آنجا شروع میشود که برخی از افراد سودجو که کم هم نیستند، شروع میکنند به عضو شدن در این شبکهها.
مردانی که با نام و نامخانوادگی زنانه عضو شبکهها میشوند و با دختران و زنان دیگر طرح دوستی میریزند یا بالعکس و پس از مدتی برای مثال از آنها میخواهند عکس خودشان را بفرستند و قول میدهند که فقط در عالم رفاقت کنجکاو به دیدن عکس چهره فرد مقابل هستند و شاید در ادامه فکر اخاذی به سرشان بزند. تاکید میکنم که در این شبکهها اگر فردی شماره موبایل شما را هم نداشته باشد، بازهم میتواند با شما ارتباط برقرار کند و اصل موضوع همین است. شما خیالتان راحت است که فرزندتان با افراد صالح و سالم معاشرت دارد، اما شاید یک روز فردی که از مسیر صحیح زندگی خارج شده است، از طریق این شبکهها با فرزند شما ارتباط برقرار کرد و این شروعی شد برای بسیاری از اتفاقات که شاید خیلی هم خوشایند نباشند؛ چراکه نام فرزند شما در لیست افراد ثبتنام کرده در این شبکه وجود دارد و این لیست برای همه قابل رویت است. شاید مرد هوسرانی با دروغ بهراحتی با دختر شما ارتباط برقرار کند و پس از مدتی مسیر زندگی او را تغییر دهد، در حالی که دختر شما حتی از اتاق خود بیرون نیامده، ولی از طریق همین شبکههای اجتماعی وابسته آن مرد شده است؛ شاید برایش عکس ارسال کرده و شاید حتی تا جایی پیش رفته که عکسهای برهنه خود را برایش ارسال کرده است.
در شبکههای اجتماعی بخشهایی وجود دارد که انحرافات جنسی، دینی، سیاسی و انسانی بسیاری را برای کاربران بهدنبال خواهد داشت. فیلمها و تصاویری که دیدن آنها شایسته فرزند مسلمان ایرانی نیست، اما هیجان جوانی و دسترسی آسان قطعا فرزند شما را به دیدن آنها ترغیب خواهد کرد و فرزندتان در حالی که در کنار شما نشسته و گوشی موبایل یا تبلت در دست دارد، بهراحتی به انحراف کشیده میشود و شما با خیالی آسوده که فرزندتان را زیر نظر دارید، از سقوط او بیخبرید. بیسوادی در الفبای دنیای مجازی معضل بزرگی است که باعث شده فرزندان بدون هراس از افشا شدن رفتارهایشان، در برخی موارد اقدامات زنندهای را در شبکههای اجتماعی تجربه کنند. برای حل این مشکل توضیح مختصری در مورد فضای تلگرام و اینستاگرام به شما خواهم داد.
تلگرام
نماد فلش سفید در یک حلقه آبیرنگ روی صفحه موبایل یا تبلت نشاندهنده این است که فرزند شما در تلگرام بهعنوان یک شبکه اجتماعی عضو شده است. برای ورود به این شبکه، فرد باید این نماد را با لمس کردن صفحه موبایل یا تبلت انتخاب کند. در اولین صفحهای که نشان داده میشود، اسامی افرادی که فرزند شما شماره آنها را دارد و آنها هم در تلگرام عضو هستند، قابل رویت است و کاربر میتواند با آنها ارتباط برقرار کند. شاید بپرسید خوب پس در تلگرام چگونه میتوان با افراد غریبه ارتباط گرفت؟ باید بگویم در تلگرام بخشهایی وجود دارد تحت عنوان کانال یا چنل و گروه که تعداد محدودی از کل افراد عضو شده در تلگرام میتوانند طبق علاقه خود در آن جمع شوند(به شکل مجازی؛ یعنی عضو آن کانال یا گروه شوند) و یک نفر بهعنوان مدیر روزانه مطالب مختلفی را ارسال کند که تمام اعضای گروه میتوانند آنرا دریافت کنند و حتی در مورد آن نظر بدهد که این نظر برای همه اعضای آن گروه قابل رویت است. هر کس که در این گروه یا کانال عضو شود، میتواند بدون داشتن شماره تلفن سایر افراد عضوشده و حتی بدون نیاز به شناختن آنها با ایشان ارتباط برقرار کرده و صحبت کند. همچنین برخی از کانالها محتوای غیراخلاقی و ضددینی دارند که میتوانند به مرور بر ذهن فرزند شما اثر مخرب داشته باشند.
اینستاگرام
قوانین اینستاگرام با تلگرام فرق دارد و نماد آن نیز یک دوربین ساده در زمینه ای از رنگهای قرمزو زرد است. در تلگرام هر کس گویی در یک خانه نشسته و میتواند با سایر افراد وارد مذاکره شود یا با چند نفر یک گروه را تشکیل دهد؛ اما در اینستاگرام هر کس گویی در یک خانه نشسته و از هر آنچه که تمایل دارد روزانه عکس میگیرد و به در و دیوار خانه میزند و همه افراد این اجازه را دارند که وارد خانه او شوند و عکسهای او را ببیند و به همین ترتیب شما هم میتوانید عکسهای او را ببینید. حال شما تصور کنید فرزندتان عضو ایستاگرام باشد و به شکل اتفاقی گذرش به خانه کسی بیفتد که بر در و دیوار خانه خود عکسهایی از قتل و جنایات خود زده، یا عکسهایی از تن برهنه خود، یا عکسهایی با موضوع اهانت به دین و خداوند و هر موضوع مخرب دیگری، آنوقت به نظر شما چه میشود؟ شاید فرزند شما برای حفظ ظاهر کار، عکسهای بسیار خوبی هم بر در و دیوار خانه مجازی خود بزند، اما شما چه میدانید که مشتری عکسهای خانه کیست؟ این حرفها را نگفتیم که شما را به فرزندتان بدبین کنیم، فقط تلنگری بود برای اینکه بدانید دنیای مجازی بسیار بیرحم است و اگر فرزندتان را رها کنید، او را با خود خواهد برد.