باید فرهنگ را همپای اقتصاد به سمت مردمی شدن سوق دهیم

نشست هم اندیشی گروه فرهنگی و هنری یاران به سرپرستی رضا کیانی کارگردان و منتقد تئاتر تحت عنوان هنر دانشجویی، فرصت ها و چالش ها با حضور دانشجویان و اساتید دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای این نشست دکتر اکبر ظریفی استاد دانشگاه به شکل گیری تحرک های جنبش دانشجویی در کشور پرداخت و بیان کرد: عمر جنبش دانشجویی در ایران به معنای آنچه امروز انتظار می رود به ابتدای دوره قاجار برمی گردد. اگر دلایل شکل گیری پدیده فرستادن دانشجو به خارج از کشور را بررسی کنیم به دستمایه هایی قوی ومحکم می رسیم که تا به الان ارزش خود را از دست نداده اند.

ظریفی افزود: در ابتدای دوران قاجار به علت جنگ با روسیه کارگزاران حکومت تشخیص دادند برای ایجاد تغییرات در وضع موجود دانشجویان را به خارج از کشور بفرستند. نخستین کارگاه توپ سازی و اسلحه سازی، نخستین ساختار طراحی برای نظام جنگ، نخستین مترجمان در ساختار سیاسی کشور، نخستین روزنامه نگار از مجموعه افرادی بودند که برای تحصیل به فرنگ رفته بودند. 

ظریفی شکل گیری پدیده دانشگاه را ایجاد تغییرات در وضع موجود دانست و گفت: جنبش دانشجویی که ما بعدها این اصطلاح را بکار می بریم بنا بر ماهیت خود تغییرات در وضع نامطوب ساختار سیاسی حکومتی است. ساختارهایی را که حکومت می خواست تغیرات در آن ایجاد کند با کمک آن ها پیش گرفت.

وی افزود: ساخت دانشگاه در دوران امیرکبیر آغاز شد که موجب تغییراتی در مملکت شد. نتیجه ای که از اعزام محصل به خارج از کشورعاید شد دریافت های مردم قوی شد، شناخت مردم از محیط اجتماعی و مناسبات سیاسی تغییر کرد.

وی ادامه داد: مشروطه بعد از آن که دانشگاه توسعه پیدا کرد ایجاد شد. تا دوره ای که  صنعت نفت در کشور ملی شد دانشجو کارکردی ساختارگرایانه به نفع حاکمیت دارد. 

این استاد دانشگاه با اشاره به اولین جنبش دانشجویی در ایران که در روز 16 آذر اعلام موجودیت کرد بیان داشت: در حالی که تمام ساختار سیاسی کشور هماهنگی خود را با تنش های بین المللی نشان داده بود، دانشگاه هرگز وارد همگرایی سوری بدون دخالت ایده ها و اندیشه های خودشان نشدند. زاویه اساسی خود را با ساختار حاکمیت در 16 آذر علیرغم تمام تبلیغات که به نفع حاکمیت بر اساس ساختار کودتایی که شکل گرفته بود ولی نتوانستند با تمام فشارهایی که به کار گرفتند جنبش دانشجویی را از اندیشه تحول خواهی خودشان جدا کنند. تا الان هم این گرایش به صورت قدرتمند در کشور ما خودش را حفظ کرده است.

در ادامه برنامه رضا کیانی سرپرست گروه فرهنگی و هنری یاران  عنوان کرد: نفس برگزاری چنین هم اندیشی هایی با یک دغدغه صورت می گیرد. عمده دغدغه فعالین فکری و فرهنگی استان خوزستان و بالاخص کلانشهر اهواز توسعه فرهنگی است. البته ما گاهی اشتباهات فاحشی می کنیم، تمام توقعات خود را معطوف به دولت می کنیم و این اتلاف وقت و انرژی است. انتظار داریم که بار توسعه را دولت به دوش بکشد اما هر چند که دولت در توسعه فرهنگی و هنری نقش قابل توجهی دارد ولی همه مسولیت ها بر عهده دولت نیست.

کیانی به نقش سمن ها در توسعه فرهنگی و هنری اشاره کرد و گفت: در راستای توسعه فرهنگی هم نهادهای مدنی و مستقل و سمن ها، و هم رسانه ها، مراکز آموزشی و دولت باید وارد صحنه شوند.

این کارگردان و منتقد تئاتر افزود: گروه یاران به عنوان یک نهاد مدنی و مستقل در جهت توسعه فرهنگی تلاش می کند.

وی افزود: ما امروز به بهانه روز دانشجو در کنار هم جمع شده ایم. 16 آذر روزی است که همه نگاه ها معطوف  به دانشجو و ارج نهادن به دانشجو است. در اینجا باید به دغدغه های هنری و فرهنگی دانشجو بپردازیم با توجه به اینکه ما تولید اثر هنری را در دانشگاه ها شاهد هستیم. باید آسیب شناسی کنیم که دانشجوی هنرمند چه مطالباتی از متولیان امر دارد. هنرمند و اثر هنری اش در تلطیف فضای دانشگاه چقدر می تواند موثر باشد. بررسی کنیم که دانشگاه و جنبش دانشگاهی چه اثری بر تولید آثار هنرمندان در سطح شهر گذاشته است. چقدر سینما و فیلم سازان ما سمت جنبش دانشجویی رفتند و به آن پرداختند. ما باید این دیدگاه ها را مورد پردازش قرار دهیم.

این فعال فرهنگی تصریح کرد: جنبش دانشجویی جنبش مطالبه محور است. آرمانخواهی و حقیقت نگری است. اگر از حقیقت نگری باز بماند و درگیر واقعیت ها شود و درگیر مصلحت های کاذب شود رو به محافظه کاری می رود. در سیاست معتقدیم که دانشگاه نباید نقش یک حزب را بازی کند در حیطه فرهنگ و هنر باید دانشجو و انجمن اسلامی دانشجویی مستقل عمل کنند و مولد فکر باشند نه اینکه از جایی خط بگیرد. سلسله جنبان جریان باشند. 

کیانی گروه هنری یاران را مستقل خواند و گفت: این گروه بسترسازی می کند و به دانشجو خط نمی دهد. ما به عنوان نهاد مدنی مطالبات را پیگیری می کنیم. در دل دانشگاه دانشجو خودش باید تاثیرگزار این صحنه پر شر و شور و خطیر باشد.برای یک توسعه متوازن همه باید دست به دست هم دهند؛ حاکمیت، رسانه، نخبگان، قومیت ها همه بخشی از آن هستند. تنوع و تکثر قومیتها در استان یک فرصت است و میشود در توسعه فرهنگی از آن بهره برد. هر کدام کارکرد خودش را دارد، از ما بخواهید مطالبات شما را پیگیری کنیم. 

این کارگردان و منتقد تئاتر اظهار کرد: هنرمندان به بینش سیاسی نیاز دارند. هنرمندان باید فضای سیاسی را بشناسند اما اعتراض سیاسی اش را باید با اثرش بزند. سیاسیون هم فکر نکنند هنرمندان تاثیرگزار نیستند.باید تعامل سازنده و دوسویه بین فعالین سیاسی و هنرمندان برقرار شود، نمی شود هنرمندان را در این عرصه کنار زد.

کیانی درادامه گفت: اینگونه نشست ها به یمن حضور آگاهانه و نقادانه شما استمرار خواهد یافت.

مریم مقدم مجری و کارشناس برنامه

مریم مقدم، به عنوان مجری و کارشناس برنامه در این نشست بیان کرد:  نبود دانشگاه و مراکز فرهنگ و هنر در خوزستان و پتانسیل های فرهنگی و هنری که می توان برای ارائه و خدمت رسانی فرهنگی دانشگاه ها و بستر سازی برای شناخت دانشجویان هنرمند و حمایت های بی شائبانه از آنها می توان شاهد رونق هر چه بهتر ارائه کارها و فرد هنرمند بود.

در ادامه برنامه محسن صنیعی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: اوج شکوفایی هنر و استعداد دانشجویی در دوران جوانی است. ما اگر در عرصه های ورزشی مقام می آوریم این جوانان هستند در حوزه فرهنگ و هنر هم به همین صورت. ما با جمعیت جوان روبه رو هستیم. دانشجویی که منبع استعداد های فرهنگی، هنری و ورزشی است چه زمانی و با چه ابزاری می خواهیم این استعداد ها را شکوفا کنیم.

صنیعی ادامه  داد: در حد تجربه شخصی خودم بگویم که ما اگر این هنرهای هفتگانه را مطرح می کنیم به راحتی می گویم که استعدادهایی را می بینیم که ای استعدادها اگر می توانستند در حوزه های خودشان فعالیت کنند می توانستند افراد شاخصی باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: مدیریت برنامه های فرهنگی به عنوان رسالت در دانشگاه ها باید مد نظر قرار داد. باید در کنار این دانشجویان که از استعدادهای خوب برخوردار هستند باشیم.

 

 عبدالرحمن نیک نیز در این نشست سرشت بیان کرد:  آن چیزی که ما الان در خصوص هنر دانشجویی به چشم می بینیم یک فضایی از رادیکالیسم و لیبرالیسم هنری است که گاهی بهم گره می خورد،  بعد ار کودتای 28 مرداد که ما شاهد ادبیات مارکسیستی و چپ  بودیم. نگاه سینما چپ بود، نگاه نقاشی رئالیستی می شود.در آن زمان سهم دانشگاه و دانشگاهیان بسیار محدود بوده است.

نیک سرشت به دستاوردهای 2 خرداد اشاره کرد و گفت: هر چه ما از هنر دستاورد داریم از جنبش 2 خرداد است که نگاهش را تنها معطوف به سیاست نکرد. و من با این نظر موافق نیستم که 2 خرداد بیشتر به سیاسی کردن دانشگاه پرداخت. اثر جنبش 2 خرداد از جنبش دانشجویی بالاتر است. 

رییس شورای سیاستگذاری گروه رسانه ای آراس  افزود: جنبش دوم خرداد به دلیل آنکه رهبری آن شخصی فرهنگی بوده سعی بر آن داشته است که این جنبش را در هنر و فرهنگ قرار دهد و در دانشگاه این هنر و فرهنگ را وارد کرد و تا کنون هم این روند ادامه دارد. بهترین فیلمسازان  و هنرمندان امروزی دستاوردهای جنبش دوم خرداد هستند. تا قبل از سال 76 تعبیری دیگر از فرهنگ و هنر داشتیم هر چیزی را لیبرالی یا مارکسیستی و یا نا مقدس میدانستیم. 

نیک سرشت در پایان خاطرنشان کرد: بنده نسبت به آینده هنر بسیار خوشبین هستم زیرا روند توسعه فرهنگی و هنری ادامه دارد و دانشگاه ها همچنان عرصه تاخت و تاز هنرمندان است.

محمد ناصر چوپان فعال سیاسی و اجتماعی در ادامه این نشست گفت: توقع بالا، بستر غیر مهیا، اراده های آهنین روبه رویشان و  مدیرانی که هیچوقت حضور ندارند.

وی افزود: دانشگاه و دانشگاهیان آیا آثاری ندارند که با قیمت های اندک خریداری شوند؟ دانشجو توقعی ندارد. این مبلغی برای شهرداری نیست. چذابه را رها کنید بگذارید مردم آن را بچرخانند.مراسم نمادین  بین الحرمین را رها کنید بگذارید مساجد و حسینیه ها آن را اداره کنند.  چرا عزاداری حسینی را حکومتی می کنید؟ چه کسی به ما گفته است که بودجه مملکت را باید صرف این کار کرد؟ نمی شود در دانشگاه ها سیاست های تشویقی و تخفیفی ایجاد کرد؟ 

 

چوپان به نبودن اراده ای برای رشد هنر اشاره کرد و گفت: سال 76 که من از دانشگاه هنر فارغ التحصیل شدم استادان من شخصیت های بنام گرافیک ایران هستند آیا من نمی توانیم در یک کلانشهر کنار این اساتید به عنوان یک مشاور باشم؟ کسی آموزش نداده.

دکتر حسن دادخواه دانشیار دانشکده الهیات در این نشست سخن خود را با این پرسش که هنر چگونه در بالندگی هنرمند و دانشجو موثر میتواند باشد و این بالندگی را در چه زمینه هایی پیاده می کند؛ بیان کرد: هنر در زمینه اخلاق و رفتار میتواند مفید باشد و هم در زمینه تعامل هنرمند با دیگران و هم در توسعه فرهنگی جامعه می تواند موثر عمل کند.

دکتر دادخواه اضافه کرد: خمیر مایه هنر احساس، عاطفه و خیال است و چون هنر این توان را در انسان ها زنده نگه می دارد انسان ها می توانند به این دستاورد ها نایل شوند.در زمینه معرفت شناسی کسی که بتواند قطعا انسان دقیقی است.  این انسان وقتی در تعامل با دیگران قرار می گیرد هنر خود را در مقابل رقبا قرار می دهد و سازگاریش با رقبای خودش زیاد می شود و در رفتارش اثر می گذارد که خود انتقاد به بار آید ودیگران را هم ببیند.

دکتر سیاووش  طیب طاهر، به اهمیت همکاری شهرداری ها و شوراهای شهری در حضور دکتر شیرمردی، رئیس شورای کلان شهر اهواز اشارتی داشتند و نسبت به کم کاری ها در خدمت رسانی به هنرمندان و همچنین دیگر حوزه های  فرهنگی داشتتند و این که انتظار می رود، بستر سازی بسیار خوبی برای ارائه هنر دانشجویی فراهم آورند.

دکتر علی اندیشمند، یکی از فعالین دانشجویی در عرصه هنر گفت: اهمیت و برنامه ریزی در برنامه هنر دانشجویی بسیار مهم و فرصتی برای دانشجویان، که بواسطه شرکت در فعالیتهای هنری ازآن بهرمند شده و پرورشی را در کنار آموزش داشته باشند. خصوصا برای دانشجویان غیر هنر که بواسطه غلیان و حلاوت هنر به اشخاصی پرورش یافته بدل شده و بهتر و خلاقانه تر میتوانند در جهت پیشرفت جامعه اثرگذار شوند.

مصطفی نیک پی آهنگساز و نوازنده و  یکی از فعالین دانشجویی دهه های شصت و اوایل هفتاد ، ضمن اشاره  به اهمیت هنر دانشجویی ،  مسئولین را موظف به برنامه ریزی دانست. و اینکه دیدگاه های دانشجویان فقط در سطح جشنواره ها نبایستی بمانند.

 مهران دشت بزرگی، نویسنده و  پژوهشگر عرصه هنر نمایش به اهمیت پرداختن به هنر مختص به دانشجویان که به واقع برگرفته از دغدغه های آنهاست اشاراتی داشتند.

تعدادی  از دانشجویان از جمله خانم ها کورآوند و فلاحان و آقای هدایتی به ایراد سخن و شکایت از مسئولین حاضر به دلیل عدم همکاری و پشت گوش انداختن مسئولیت در قبال فراهم سازی بستر برای دیده شدن و اجراهای در سطح شهر داشته و تنها بازخورد هنرشان بسته به ارتقا سطح فرهنگی دانشگاه نشود.