ادعاهای احیای هورالعظیم؛ آبگیری یا عدم آبگیری مساله این است؟!

 یکی از بزرگترین تالاب‌های کشور و استان خوزستان  چندسالی‌ است به‌دلیل تأمین نشدن حق‌آبه مورد نیاز و همچنین ورود وزارت نفت برای احداث چاه‌ و استخراج نفت حال و روز خوبی ندارد.

به گزارش پایگاه خبری آراس؛  با ورود عواملی که منجر به خشک شدن تالاب شد هجوم ریزگردها نیز شدت یافت. اما در حال حاضر به گفته ی مدیر کل محیط زیست 65 درصد تالاب آبگیری شده است که فعالان محیط زیست مخالف این مقدار از آبگیری هستند و معتقدند، آبگیری حاصل از پساب های کشاورزی و فاضلاب است که خود موجب ورود بیماری ها و مرگ آبزیان می شود.

احمدرضا لاهیجان زاده، مدیرکل سازمان محیط زیست استان، در گفت و گویی اختصاصی با خبرنگار آراس از قابل مشاهده بودن آبگیری 65 درصدی تالاب هور العظیم در تصاویر ماهواره ای خبر داد و گفت: ۲۵ هزار هکتار از تالاب هورالعظیم آبگیری شده است و احداث جاده های شمال به جنوب باعث تقسیم تالاب به پنج قسمت شد.

وی با اعلام ورود سه میلیارد متر مکعب آب از طریق رودخانه کرخه به تالاب هور العظیم عنوان کرد: در نیمه ی دوم سال ۱۳۸۰ پس از انجام عملیات های اکتشاف در میدان های آزادگان فعالیت های وزارت نفت از سال ۱۳۸۴ در میدان آزادگان جنوبی که تداخل کمتری با محیط آبی تالاب داشت آغاز شد. همچنین با گذشت سه سال میدان آزادگان شمالی فعال و فعالیت ها به محیط آبی نیز منتقل شد ضمن اینکه حوضچه های شماره ۴ و ۵ نیز در محدوده ی فعالیت های میدان آزادگان جنوبی است. همچنین از دیگر میدان هایی که با کشور عراق مشترک بود و فعالیت هایش را از حوضچه های شماره ۳ آغاز کرد، یاران شمالی بود.

مدیر کل سازمان محیط زیست، تالاب هور العظیم را یکی از میدان های اصلی در هشت سال دفاع مقدس دانست و افزود: در جنگ تحمیلی با احداث جاده ها خساراتی به تالاب وارد شد، اما با گذشت زمان و اقدامات سازمان آب و برق همچون، ایجاد دایک مرزی و  دریچه های متعدد، مخازن را از شمال و جنوب به یک دیگر متصل کرد تا در صورتی که هرکدام از مخازن به ترازی از آب رسید مخزن بعدی آبگیری شود به گونه ای که  در مواقع وقوع سیلاب، مخازن ۴ و ۵ قادر به آبگیری بودند.

وی ورود شرکت های چینی به فعالیت های میدان های آزادگان و یاران شمالی را عامل خشک شدن برخی حوضچه های تالاب دانست و ادامه داد: خشک شدن تالاب علاوه بر خسارات متعدد و غیر قابل جبران زیان هایی به اکوسیستم تالاب وارد کرد که باعث ایجاد کانال های جدیدی جهت از بین بردن رطوبت که سپری در برابر ریزگرد ها بود شد. بعد از سال 93که آبگیری تالاب عملا انجام شد پدیده ریزگردها نیز شدت پیدا کرد.

لاهیجان زاده در رابطه با احیای تالاب های خوزستان و شکایت هایی که در پی آن با حمایت رییس سازمان کل محیط زیست کشورعلیه میدان های نفتی صورت گرفت، گفت: به موازات طرح دعوی قضایی جلسات متعددی در تهران با حضور مقامات ارشد وزارت نفت و محیط زیست تشکیل که منجر به بازگشایی دریچه های مسدود، حد فاصل حوضچه های شماره ی ۲، ۳ در جاده موسوم به شط علی، اوایل دی ماه سال ۹۳ شد و آبگیری حوضچه ی شماره 3 رسما صورت گرفت.

مدیرکل  محیط زیست افزود: در این راستا با هماهنگی های صورت گرفته توسط سازمان آب و برق و عقد تفاهم نامه ای مشترک برنامه هایی جهت رها سازی آب به سوی تالاب هورالعظیم انجام شد که در کمتر از دوسال توانستیم به هدف خود دست یابیم.

وی ادامه داد: خوشبختانه شاهد ورود یک میلیارد متر مکعب آب در سال آبی ۹۳-۹۴، 1.8 دهم میلیارد متر مکعب در سال آبی ۹۴-۹۵ و ۲۱۵ میلیون متر مکعب از اول مهر سال ۹۵ تا آبان ماه از طریق رودخانه ی کرخه به حوضچه ها ی ۱، ۲، ۳ از زهکش های موسوم به CND ،END و دهخدا به حوضچه های ۴ و ۵ بودیم. همچنین آبگیری حوضچه های ۱ و ۲ تا قبل از سال۹۲ به دلیل کم آبی به ماندآب تبدیل شده بود. 

لاهیجان زاده اظهار داشت: درحال حاضر حوضچه های ۱ و ۲ صد در صد آبگیری و حوضچه های ۳، ۴، 5 که خشک شده بودند بیش از ۲۵ هزار هکتار از آن ها آبگیری شده است.

هم اکنون ۱۸ متر مکعب بر ثانیه از حوضچه شماره ۲ و3 از آب رود خانه ی کرخه و بیش از ۱۰ متر مکعب بر ثانیه زه آب کشاورزی به حوضچه های ۴ و ۵ وارد می شود.

وی با بیان اینکه تصاویر ماهواره ای بهترین مستند برای اثبات آبگیری های اخیر است، بیان کرد: اطلاع از صحت مطالب و حجم مساحت های آب های رها شده به تالاب علاوه بر مستندات دقیق که روزانه در ایستگاه ها آب سازمان آب و برق ثبت و ضبط می شود، درتصاویر ماهواره ای قابل مشاهده است و تا به امروز ۲۵ هزار هکتار از تالاب آبگیری شده است. برنامه ی اداره محیط زیست از مهر ماه سال ۹۵ ورود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به تالاب نیز است.

مدیر کل محیط زیست عنوان کرد:  مسئولان، علاقه مندان، دلسوزان، فعالان محیط زیست، و اشخاصی که آبگیری 65 درصدی تالاب برایشان شک بر انگیز، است، به تالاب اعزام می شوند تا از نزدیک مشاهده کنند.

 در سال جدید تالاب هورالعظیم لایروبی می شودو لازم به ذکر است که در شهریورماه سال گذشته چندین میلیون ماهی توسط شیلات در حوضچه های آبگیری شده هورالعظیم وارد شد که بیانگر وجود آب در تالاب است.

از سویی دیگر ناصر عبیات فعال محیط زیست در گفت وگو با آراس در باره آبگیری 65 در صدی تالاب هورالعظیم، گفت:اظهارات درخصوص احیای هورالعظیم کذب،است به اطلاع عموم ملت ایران و مردم استان خوزستان می رسانم که آنچه در عکس های ماهواره ای موجود است تنها حاصل درصد بالایی از ورود زهاب های نیشکر، فاضلاب و پساب کشاورزی شهرستان های هویزه، سوسنگرد، کوت و روستاهای دو شهرستان مذکور به تالاب است.

وی خطاب به معصومه ابتکار در خصوص تامین آب تالاب هور العظیم اظهار کرد: آبی که هورالعظیم را با آن احیاء کرده اید از کجا تأمین شده؟ آیا حق آبه تا به حال به این تالاب اختصاص داده شده است؟ وقتی هیچ حق آبه ای  برای تالاب هور العظیم در نظر گرفته نشود چگونه در رسانه های ملی اعلام می شود که تالاب هورالعظیم را احیاء و بحران ریزگرد ها در خوزستان تمام شده است؟

عبیات با بیان اینکه هورالعظیم باید با حق آبه خود که در مخزن پشت سد کرخه قرار دارد احیاء شود، تصریح کرد: هورالعظیم بهتر است بیابان بماند تا با  فاضلاب و شورآبه احیایا دروغین شود، نمک موجود در تالاب به حدی بالاست که اخیراً قندیل های نمکی در روی سطح گنداب تلنبار شده است. آب آلوده در این تالاب جان بسیاری از پرندگان مهاجر و گونه های آبزی را به خطر انداخته است و هم اکنون این تالاب یک منبع بزرگ تولید بیماری است.

همچنین قاسم ساعدی  با بیان اینکه تالاب هورالعظیم یکی از تالاب‌های بزرگ و بین‌المللی است اظهار داشت: تالاب هورالعظیم مکانی توریستی بود که سالانه گردشگران زیادی حتی از کشورهای دیگر برای بازدید به این منطقه می‌آمدند اما متأسفانه با ورود وزارت نفت، ایجاد حفاری، ساخت سیل‌بندها و احداث جاده‌ در وسط هور؛ تالاب  به حوضچه‌های کوچک تبدیل شد.وی افزود: تالاب از حالت طبیعی خود خارج شده و به یک چالش محیط زیستی برای خوزستان و سایر استان‌های همجوار تبدیل شده است.

وی ادامه داد: متأسفانه برای احیای تالاب هورالعظیم هیچ‌گونه بودجه و اعتباری پیش‌بینی نشده است و خانم معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست کشور همیشه این شعار را می‌دهد که 63 درصد از هور آبگیری شده  در صورتی که بنده به‌عنوان فرزند هویزه که هر هفته از این مسیر در حال تردد هستم این 63 درصد آبگیری‌ای را که رئیس سازمان محیط زیست از آن حرف می‌زنند، نمی‌بینم.

ساعدی با بیان "از خانم ابتکار گله کردیم و از ایشان خواستیم که با حضور در منطقه تالاب مقیاس و شاخص 63 درصد آبگیری‌ای را که از آن حرف می‌زند به اثبات برساند"، افزود: رئیس سازمان محیط زیست کشور می‌گوید که ماهواره‌های هوایی از آبگیری 65 درصدی تالاب خبر می‌دهند اما ایشان باید بداند که دیدن حضوری وضعیت تالاب با وضعیتی که از طریق ماهواره‌های هوایی به دست می‌آید بسیار متفاوت است.

وی عنوان‌کرد: خشک شدن تالاب و به وجود آمدن پدیده ریزگردها برای شهروندان منطقه و خوزستان یک چالش تلقی می‌شود و متأسفانه سازمان محیط زیست کشور هیچ اقدامی در راستای احیا و جبران خسارت‌های ایجاد شده انجام نداده است.

نماینده دشت‌آزادگان و هویزه با بیان اینکه نظارتی بر عملکرد عملیات‌های نفتی وجود نداشت، گفت: انتظار داریم که سازمان محیط زیست به‌عنوان یک تشکل محیط زیست که کاری به سیاست‌گذاری‌های داخلی کشور ندارند به جان انسان‌ها، حیوانات و نباتات نیز به‌عنوان یک امانت نگاه کنند و وظایف خود را به‌دور از سیاست‌های دولت انجام دهند.

گفتنی  است؛ رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست كشور هفته گذشته در برنامه‌ای تلویزیونی، خشكی هورالعظیم را خبرسازی رسانه‌ای خواند و بر آبگیری ۶۲ درصد این تالاب تاكید كرد.

به گزارش همشهری، «معصومه ابتكار» در این برنامه گفت: با تلاش های صورت گرفته، هورالعظیم تا حدود زیادی احیا شده است. وی گفت: حتی اخیرا هیأتی متشكل از نمایندگان مجلس هم برای بررسی این ادعا عازم منطقه شده و آبگیری ۶۲ درصدی هورالعظیم را تایید كرده است.

لازم به ذکر است که کارشناسان محیط زیست معتقدند با تخلیه زه‌آب‌های نیشکر که انواع و اقسام آلودگی‌ها را دارد تالاب را به سمت نابودی سوق می‌دهیم و تالاب را به گودالی تبدیل می‌کنیم که از زه‌آب نیشکر پر می‌شود و هیچ گونه ماهی و آبزی و گیاه دریایی در آن نمی‌تواند زنده بماند. آن گودال‌هایی که  زهاب‌ها در آن رها شده پشت دایک مرزی در منطقه طلائیه به راحتی در تصاویر ماهواره‌ای قابل مشاهده هستند و به راحتی دیده می‌شود که در کنار این زهاب‌ها کوچکترین سبزینه‌ای رشد نکرده و نشان می‌دهد آنقدر آلودگی‌ آنها بالاست که هیچ موجود زنده‌ای نمی‌تواند آنجا زنده بماند حتی پرنده‌های مهاجری که تردد می‌کنند وقتی این گودال‌ها را از بالا مشاهده می‌کنند فرود می‌آیند اما وقتی می‌بینند وضعیت آب آنقدر بد است که نمی‌توانند از آن استفاده کنند مجدداً مسیر خود را تغییر می‌دهند.  در حال ایجاد یک فاجعه در آن منطقه هستیم.